ИСТОРИЯ КАЗАХСКОГО НАСЕЛЕНИЯ СРЕДНЕГО И НОВОГО ВЕКОВ НАСЕЛЯВШИХ В ПРОССТРАНСТВАХ ЕВРАЗИИ В ТРУДАХ ЗАРУБЕЖНЫХ ИССЛЕДОВАТЕЛЕЙ ТОГО ВРЕМЕНИ

Ғ.М. Қарасаев,Н.С. Пұсырманов,Б.Б. Ақтайлақ

DOI: https://doi.org/10.51889/2959-6017.2024.80.1.023

2024-05-21

BULLETIN Series Historical and socio-political sciences

Abstract:Шығармада аталған уақыт мерзіміндегіЕуропа мен Ресей зерттеушілерінің жарияланған еңбектері негізінде ресейлік отарлауға дейінгі және Ресей империясы құрамындағы өзара салыстырмалы тұрғыдағы қазақтардың шаруашылық ерекшеліктері және олардың сыртқы сауда қатынастары қарастырылады. Авторлар бұл кезеңде қазақтардың негізгі кәсібі көшпелі мал шаруашылығына негізделгенін, ол жергілікті тұрғындардың басты өмір сүруін қамтамасыз еткенін атап өтеді. Олардың сондай-ақ мұнымен қатар егіншілікпен және аңшылықпен айналысқандықтары да баяндалады. Бұл зерттеушілердің еңбектерінде көрсетілгендей, қазақтардың сыртқы сауда қатынастары да біршама жоғары деңгейде болғандығы айқындала түседі. Олар мал, жүн, былғары, тері өнімдерін сыртқа шығарып, өздеріне әр түрлі маталар, киімдер, металл бұйымдары, қару-жарақ, азық-түлік түрлері, және басқа да тауарларды айырбас ретінде алып отырды. Бұлар арқылы жергілікті қазақтардың сыртқы саудаға деген қажеттіліктері мен ұмтылыс-тары молайды. Осындай нақты мысалдар негізіндегі жазбалар арқылы шетелдік зерттеушілер қазақтар-дың басқа халықтармен және мемлекеттермен тұрақты негізде жүргізілген сауда байланыстары туралы құнды мәліметтер береді.Жоғарыда аталған уақыттағы қазақ даласында болып, жергілікті тұрғындардың тұрмыс-cалттары, сенімдері туралы оңды баға берген Еуропа мен Ресей зерттеушілерінің, жиһангерлері мен саяхатшылары еңбектерінің тарихи мағызының зор екендігі де белгілі. Олар өздерінен кейінгі ғалымдар мен ізденушілер үшін Қазақстан мен оның тарихына қызығушылық танытып, аталған уақыттағы қазақ қоғамының даму тарихына қатысты тұтас түсінікқалыптастыруға мүмкіндік береді. В научном труде на основе опубликованных работ исследователей Европы и России в указанных периодах рассматриваются хозяйственные особенности казахов в относительном отношении к российской доколониальной и Российской империи и их внешнеторговые отношения. Авторы отмечают, что в этот период основное занятие казахов основывалось на кочевом животноводстве, которое обеспечило основную потребность выживание местного населения.Также сообщается, что они занимались земледелием и охотой. Как видно из работ иностранных исследователей, внешнеторговые отношения казахов также находились на достаточно высоком уровне. Они вывозили скот, шерсть, кожу, меховые изделия, а в обмен брали различные ткани, одежду, изделия из металла, оружие, продукты питания и другие товары. Засчет этого среди местного населения возрастают потребности и устремление к дальнейшему развитию торговли с соседними странами и регионами. На основе таких конкретных примеров зарубежные исследователи предоставляют ценную информацию о торговых связях казахов с другими народами и государствами, которые проводились на постоянной основе.Известно также, что большое историческое значение имеют труды европейских и российских исследователей и путешественников, посетивших казахские степи в указанный период, которые положительно оценивали образ жизни и верования местного населения. Они позволяют последующим ученым и соискателям заинтересоваться Казахстаном и его историей и способствуют формирования целостного представления об истории развития казахского общества в это время In the scientific work based on the published works of researchers from Europe and Russia in the specified periods.Empire and their foreign trade relations are considered. The authors note that during this period the main occupation of the Kazakhs was based on nomadic animal husbandry, which provided the main need for survival of the local population. It is also reported that they were engaged in farming and hunting. As can be seen from the works of foreign researchers, the foreign trade relations of the Kazakhs were also at a rather high level. They exported cattle, wool, leather, furs, and in exchange they took various fabrics, clothes, metal products, weapons, foodstuffs and other goods. As a result, the local population's needs and aspirations for further trade with neighbouring countries and regions increased. On the basis of such concrete examples, foreign researchers provide valuable information on the trade relations of Kazakhs with other peoples and states, which were carried out on a permanent basis.It is also known that the works of European and Russian researchers and travellers who visited the Kazakh steppes during this period, who positively assessed the way of life and beliefs of the local population, are of great historical importance. They allow subsequent scholars and travellers to become interested in Kazakhstan and its history and contribute to the formation of a holistic view of the history of the development of Kazakh society at this time