The Wisdom in the Poems of the Abbasid Poet Ibn al-Rūmī

Adnan ARSLAN
DOI: https://doi.org/10.51553/bozifder.1258861
2023-05-30
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Abstract:Yaklaşık beş asır süren Abbâsîler Devleti’nin Arap şiiri açısından oldukça verimli kabul edilen ilk asırlarında büyük şairler yetişmiştir. Bunlardan biri olan İbnü’r-Rûmî (öl. 283/896), Arap şiirinin en hacimli divanına sahip bir şairdir. Hemen her temada şiir kaleme almış olan şairin temayüz eden tarafı tartışmasız onun kural tanımaz hicivleridir. Öyle ki Abbâsî dönemi şiirinde hiciv denildiğinde ilk akla gelen isim İbnü’r-Rûmî’dir. Şair hakkında Arap dünyasında yapılmış akademik çalışmalara bakıldığında çoğu araştırmanın onun hiciv şiirlerine odaklandığı görülür. Hâlbuki İbnü’r-Rûmî’nin methiye ve hiciv temalı şiirleri içerisinde serpiştirilmiş hikmet içerikli beyitleri de hatırı sayılır bir kemiyettedir. Hatta şairin hikmet temasına tahsis ettiği kasideleri vardır. Şair bu hikmet şiirlerinde kendi hayat tecrübelerini aktarırken çoğu zaman teşbih ve istiarelere başvurarak ifadelerinin ikna gücünü arttırmış ve sözlerinin birer mesel haline dönüşmesini sağlamıştır. Bu tür nitelikli beyitlere hacimce büyük divanında sıklıkla rastlanmaktadır. Diğer taraftan şairin herhangi bir edebî sanatla süslemeye çalışmadığı ve mesajını somutlaştıracak bir teşbih yahut istiareye de başvurmadığı görece düşük nitelikli beyitleri de fark edilmiştir. Bu çalışmada İbnü’r-Rûmî’nin bu iki kısımdaki hikmet temalı şiirlerinden dikkat çeken örnekler seçilmiş ve bunlar içerik ve edebî sanatlar açısından incelenmiştir.
English Else
What problem does this paper attempt to address?