Türk Rekabet Hukukunda En Çok Kayrılan Müşteri Koşulu: Yemek Sepeti-I, Booking.com Kararları ve Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz (Most Favoured Customer Clauses in Turkish Competition Law: Yemek Sepeti-I, Booking.com Decisions and the Guideline on Vertical Agreements)

Sahin Ardiyok

DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3820048

2021-01-01

SSRN Electronic Journal

Abstract:Turkish Abstract: Sanayinin gelişmesiyle iş modelleri de ayrışarak değişime uğramaktadır. Rekabet hukuku başta olmak üzere tüm hukuk alanları bu değişime adapte olmak adına görüş mesafesini genişletmekte ve gelişmelere ayak uyduran kurallar, yaklaşımlar benimsemektedir. Günümüzde online dünya ve e-ticaret hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş bulunmakta, iş dünyasında da online platformlar ve online pazar yerleri gibi yeni satış mecralarının revaçta olduğu gözlenmektedir. Rekabet hukuku bakımından ise bu mecralar üzerinden gerçekleştirilen satışlara getirilen kısıtlamalar gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bu kapsamda online satışlara getirilen kısıtlamalar bakımından dünya genelinde ve özellikle Avrupa Birliği yanı sıra Türkiye’de rekabet otoriteleri tarafından yeni incelemeler yürütülmekte, yeni düzenlemeler benimsenmektedir. Söz konusu incelemeler ve düzenlemeler incelendiğinde, özellikle bir sağlayıcının müşterisine, bir başka müşteriye kendisine sunulandan daha avantajlı şartlar sunmayacağını temin etmesini sağlayan en çok kayrılan müşteri koşullarının mercek altında olduğu ve söz konusu koşulların rekabet hukuku bakımından nasıl ele alınması gerektiğine ışık tutan gelişmelerin hakim olduğu gözlenmektedir. Öyle ki, Türkiye’de Rekabet Kurumu bahse konu en çok kayrılan müşteri koşullarının rekabeti kısıtlayıcı ve hakim durumu kötüye kullanmaya ilişkin etkilerini Yemek Sepeti Kararı ile Booking.com Kararı kapsamında detaylı bir şekilde değerlendiren ve ilgili koşullara yönelik idari para ceza yaptırımı öngören ilk rekabet otoritelerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, söz konusu kararlardaki değerlendirmelerden faydalanan Rekabet Kurumu, bu dönemde Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’unu da pek çok paydaşın görüşünü alarak yeniden düzenlemiş ve Dikey Kılavuz’unda en çok kayrılan müşteri koşullarının rekabet kuralları çerçevesinde dikey ilişkiler bakımından nasıl değerlendirilmesi gerektiğine ışık tutan açıklamalara yer vermiştir. Türkiye’deki gelişmeler incelendiğinde, Rekabet Kurumunun en çok kayrılan müşteri koşullarını öngören teşebbüslerin %40’ın üzerinde pazar payı sahibi olmaları, önemli derecede pazar gücüne sahip olmaları gibi durumlarda riskli bir konumda olduğunu, zira söz konusu koşulların özellikle rakip hedef alarak uygulanması durumunda pazar kapama etkisi yaratabileceğini değerlendirdiğini söylemek mümkündür. Bununla birlikte, Rekabet Kurumu tarafından en çok kayrılan müşteri koşullarının, piyasalarda fiyat katılığı ya da yeniden satış fiyatının tespitini tetikleyecek nitelikte olması durumunda rekabeti kısıtlayıcı uygulamalar olarak değerlendirilebileceği gözlenmektedir.English Abstract: Industrial developments affect business models and we increasingly witness differentiation of business models due to new developments. Such developments also affect the legal landscape, and rules and laws change in order to keep up with the ever-evolving industrial landscape. Competition law stands out as one of the most important areas that must catch up with changes in the business. The online world and e-commerce have become an integral part of our lives and in recent years, new sales channels such as online platforms and online marketplaces have emerged. Against this background, governing restrictions imposed on such new sale channels are vital. Indeed, competition authorities across the world, especially in the European Union and Turkey, are currently carrying out various examinations and adopting new regulations in relation to the restriction of online sales. When the recent examinations and legislative amendments are evaluated, most favoured customer clauses (in which a supplier ensures its customer that it shall not offer a more advantageous offer to another customer) which are increasingly adopted by online platforms, stand out as practices that are closely monitored and scrutinized by various competition authorities. Turkish Competition Authority stands out as one of the first competition authorities to examine the effects of most favoured nation clauses on the restriction of competition and abuse of dominance in detail, and impose an administrative fine in relation to such clauses in its Yemek Sepeti and Book-ing.com decisions. Moreover, the Turkish Competition Authority, benefiting from its evaluations in those decisions, has recently revised its Guideline on Vertical Agreements based on the opinions of many stakeholders and provided explanations in its New Guidelines that shed light on evaluation of most favoured customer clauses based on vertical relationships.Current developments in Turkey suggest that adoption of most favoured customer clauses may be evaluated as risky practices if undertakings benefiting from such clauses have a market share exceeding 40% or have significant market power since such clauses may result in foreclosure of the market - especially if they work in detriment of the competitor. Additionally, most favoured customer clauses may also be evaluated as competition restricting conducts if such clauses trigger price rigidity or resale price maintenance in the relevant markets.