The notion and practice of psychotherapy in Polish psychiatry of the interwar period. Part 1

Jan Kornaj,Andrzej Pankalla
DOI: https://doi.org/10.12740/pp/172864
2024-08-31
Psychiatria Polska
Abstract:Celem pracy jest prześledzenie rozwoju rozumienia i praktyki psychoterapii w polskiej psychiatrii dwudziestolecia międzywojennego, w kontekście instytucjonalnego rozwoju polskiej psychiatrii i szpitalnictwa psychiatrycznego, wpływu czynników społecznych Drugiej Rzeczpospolitej oraz najważniejszych nurtów rozwoju psychoterapii europejskiej. Część 1 koncentruje się na rozwoju psychoterapii w szpitalach psychiatrycznych. Badanie osadzone jest w metodologii psychologii historycznej Kurta Danzigera, która służy badaniu historycznej ewolucji dowolnych przedmiotów psychologii (psychological objects), czyli kategorii istniejących w psychologicznym dyskursie i będących celem psychologicznych praktyk. Psychoterapia jest tutaj rozumiana jako zarówno przedmiot psychologii jak i specyficzna praktyka, dla której polska psychiatria dwudziestolecia międzywojennego stanowiła swoisty profesjonalny kontekst rozwoju. Materiał badawczy zgromadzono dokonując przeglądu literatury. Przegląd źródeł pierwotnych obejmował polskie czasopisma psychiatryczne wydawane w okresie dwudziestolecia międzywojennego, podręczniki psychiatrii oraz monografie psychiatryczne. Materiał uzyskany ze źródeł pierwotnych został uzupełniony o informacje pochodzące ze źródeł wtórnych: wybranych publikacji dotyczących historii polskiej psychiatrii oraz historii europejskiej psychoterapii. Z przeglądu polskiej literatury psychiatrycznej i dwudziestolecia międzywojennego wynika, że psychoterapia rozwijała się w dwóch kontekstach profesjonalnych, które kształtowały różnice rozwoju jej rozumienia i praktowania: w szpitalach psychiatrycznych i praktykach prywatnych. Do szpitalnych środowisk psychiatrycznych rozwijających psychoterapię zaliczono personel psychiatryczny Krajowego Zakładu Psychiatrycznego Dziekanka, warszawskiego Szpitala Starozakonnych na Czystem, a także Kliniki Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Personel psychiatryczny Dziekanki, psychoterapię rozumiał szeroko, jako oddziaływanie środowiska na psychikę pacjenta. Psychiatrzy Szpitala Starozakonnych na Czystem, rozwijali psychoanalityczną psychoterapię schizofrenii. Psychoterapię w leczeniu nerwic wojennych proponował personel Kliniki Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Środowiska różnych szpitali psychiatrycznych proponowały różne sposoby rozumienia i praktykowania psychoterapii.
psychiatry
What problem does this paper attempt to address?