Development and comparison of three different machine learning (ANN, RT, and GPR) models for estimating daily reference evapotranspiration in sub-humid region

Sevda TAŞAN,Mehmet TAŞAN
DOI: https://doi.org/10.7161/omuanajas.1211716
2023-01-07
ANADOLU JOURNAL OF AGRICULTURAL SCIENCES
Abstract:Su kaynaklarının planlanması ve tarımsal su yönetimi için referans bitki su tüketiminin (ET0) doğru tahmin edilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada üç farklı makine öğrenimi yönteminin, yapay sinir ağları (YSA), rassal ağaç (RT) ve gauss süreç regresyonu (GPR), yarı nemli iklim koşullarına sahip bir bölgeden alınan iklim verileri kullanılarak günlük ET0’ı tahmin etme performansları araştırılmıştır. Modelleri eğitmek ve test etmek için Bafra’da 2018–2020 döneminde toplanan günlük meteorolojik verilerin beş girdi kombinasyonu [günlük ortalama (Tort), maksimum (Tmax) ve minimum sıcaklık (Tmin), rüzgar hızı (u2), bağıl nem (RHort) ve güneşlenme şiddeti (Rs) hem tam hem de eksik kombinasyonları dahil] kullanılmıştır. Makine öğrenimi modellerinin performansı ise FAO-56 Penman Monteith (FAO-56 PM) standart denklemi ile karşılaştırılmıştır. Modellerin doğruluğunu değerlendirmek için dört farklı istatistiksel performans indeksi kullanılmıştır [belirleme katsayısı (R2), ortalama mutlak hata (MAE), hata kareleri toplamının karekökü (RMSE) ve Nash–Sutcliffe etkinlik katsayısı (NSE)]. Sonuçlar, her beş senaryoda da YSA modellerinin RT ve GPR modellerinden daha iyi performans gösterdiğini ortaya koymuştur. Tüm verilerin girdi olarak kullanıldığı beşinci senaryo için YSA modelleri tarafından tahmin edilen ET0 değerlerinin FAO-56 PM değerleri ile iyi bir uyum içinde olduğu belirlenmiştir (R2=0.988, MAE=0.166, RMSE=0.205, NSE=0.984). Bununla birlikte meteorolojik veriler tam olmadığında bile sadece Tort, RHort ve Rs ile oldukça yüksek günlük ET0 tahminleri elde edilmiştir. Genel olarak, radyasyona dayalı makine öğrenimi modelleri, sıcaklığa dayalı makine öğrenimi modellerinden daha iyi performans göstermiştir. Sonuçlar, yarı nemli iklim özelliklerine sahip bir bölgede YSA modelinin ET0'ı oldukça verimli ve doğru bir şekilde modellemek için etkili bir şekilde kullanılabileceğini göstermektedir.
What problem does this paper attempt to address?